Acil Durumlara Hızlı Çözüm; Mobil Trafo Merkezleri

Mobil trafo merkezleri acil enerji ihtiyaçlarını karşılama noktasında önemli bir yere sahiptir. Taşınabilirliği ve kolay devreye alma açısından son zamanlarda çeşitli sektörler tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. Bu sektörler başta elektrik dağıtım şirketleri olmakla beraber, askeri üsler, endüstri tesisleri, şehir şebekeleri vs. gibi kurumlar acil enerji ihtiyaçlarını karşılamak için mobil trafo merkezlerini tercih etmektedir. Ayrıca yeni kurulacak tesislerin enerji ihtiyacı, enerji kesintilerine hızlı çözüm ve ani müdahalelerde mobil trafo merkezlerinin önemi yüksektir.

Tesislerin istek ve önerileri doğrultusunda mobil trafo merkezleri römork, treyler, konteynır, platform gibi taşımacılıkta kullanılan ekipmanların içerisine veya üzerine rahatlıkla yapılabilmektedir. Mobil trafo merkezi imalatı, trafo merkezinin gücüne, arazi şartlarına, taşıma türüne ve trafo merkezinde istenilen yardımcı malzemelere bağlı olarak değişebilmektedir. Genellikle bir merkez içerisinde hava yalıtımlı hücreler ya da gaz yalıtımlı hücreler, metal cladler, AG dağıtım ve kontrol panoları, akü batarya grubu, trafo- hücre bağlantıları ve saha bağlantıları için kablolar, kabloların sarılı olduğu makara sistemleri ve iç ihtiyaç trafosu bulunmaktadır. Mobil trafo merkezinde bulunan bu ürünlerin tüm bağlantıları araç üzerinde bağlantıları yapılmış şekilde hazır bulunmaktadır. İhtiyaç doğrultusunda saha bağlantıları yapılarak direk olarak kullanılabilmektedir.

Bu etkenler göz önüne alındığında bir trafo merkezi kolay taşınabilirliği, yüksek güvenliği, treyler, römork, konteynır gibi taşınabilir araç ekipmanları üzerine imalatı, özel proje ve isteklere göre uygunluğu ve acil, geçici ek güç isteklerine hızlı çözümleri ile büyük bir avantaj sağlamaktadır.

Mobil merkezleri genellikle özel üretim basamaklarına dahil olduğu için ülkemizde karayolları seyahati için özel izinlere tabidir. Her ne kadar elektriksel malzemeler büyük önem taşısa da taşıma işleminde kullanılacak treyler, römork vs. ürünlerin de özel üretim olması gerekmektedir. Bu ürünler trafo merkezinin ağırlığına, boyutuna ve müşteri özel isteklerine göre değişiklik göstermektedir.

Mobil trafo imalatı ve montaj işlemleri için bahsi geçen tüm konular detaylı şekilde değerlendirilmediler. Ulusoy Elektrik olarak üretim aşamalarımız proje şartnamesi, müşteri özel istekleri, trafo gücü, üzerinde bulunduracağı gaz yalıtımlı, hava yalıtımlı veya metal clad hücre özellikleri, enerji kablo çapları ve makaraları, iç ihtiyaç trafosu, AG-DC panolar, batarya grupları gibi tüm konuların değerlendirilmesi ile başlamaktadır. Bu değerlendirmeler sonrası yapılacak treyler, römork vs. taşıma ekipmanlarının boyut ölçüleri ve taşıma kapasitesini belirlemektedir. Bu süreç zahmetli ve zor bir süreç olduğundan, disiplinli ve planlı çalışma gerektirmektedir. Çünkü bir trafo merkezinin tam hazır olması demek, 5 aylık disiplinli bir çalışma demektedir. Örneğin 20 MVA bir trafo tek başına 31 ton gelmektedir. Güç olarak 20.000 kVA olan trafo tam sistem mobil merkezi olarak hazırlandığında 65 tonluk, 18 metrelik devasa bir yürüyen tesis olmaktadır. Üzerine montajlı sistemler ile yüksekliği 4300 mm, genişliği 3500 mm olduğu için üretilecek treyler özellikleri uygun olmalıdır. Yüz ölçümü olarak sistem 63 m² lik bir eve eş değer olmaktadır. Bu ölçüler ve ağırlık için bir treyler 16 teker, 4 dingil ve her bir dingil 12 ton kaldıracak şekilde 8 bar basınçta toplam 48 tonluk kaldırma kapasitesi vardır. Üzerine montajlı olan her bir makara 4500 kg kablo sistemini saracak güçte özel üretilmiştir. Sistemin tamamlandığında güvenli taşıma ve yolculuğu için 480 beygirlik bir çekici gücüne ihtiyaç vardır. Bu bilgiler ışığında, mobil trafo merkezi üretim basamaklarının oldukça detaylı ve zor olduğu anlaşılmaktadır. Bu yolda başarıya ulaşmak için disiplinli bir proje yönetimi ve koordinasyonunun yanı sıra, malzeme bilgisi, mekanik tasarım, bağlantı elemanları gibi birçok mühendislik alanlarında da bilgi sahibi olmak gerekmektedir.

Özetle şunu söyleyebiliriz ki; Devamlı büyüyen enerji sektöründe mobil merkezler hızla kullanılmaya başlanmıştır. İleri ki yıllarda artan ihtiyaç, problemlere hızlı çözüm ve servis kolaylığı bakımından mobil trafoların önemi daha da artacaktır.